Czy mleko roślinne to naprawdę mleko?

Mlekiem możemy nazywać wyłącznie wydzielinę pochodzącą z wymion. Jeśli produkt pochodzi od innego zwierzęcia niż krowy, musi być to uwzględnione w nazwie, np. mleko kozie. Nieprawidłowym jest więc nazywanie napoju roślinnego “mlekiem”, stąd na opakowaniach znajdziemy napis „napój’.

Z czego produkowane są napoje roślinne i jakie są ich właściwości?

Najczęściej zamienniki mleka pozyskiwanie są z soi. Napój sojowy ma porównywalną zawartość białka (do 3%)  co mleko, w przeciwieństwie do innych napojów roślinnych. Wartość energetyczna, ilość węglowodanów i tłuszczu także są zbliżone. Na sklepowych półkach znajdziemy napoje sojowe wzbogacone o wapń oraz witaminy A i D. Taki zabieg stosowany jest w celu upodobnienia do profilu odżywczego mleka krowiego, aby nie powodować niedoborów żywieniowych. Produkty sojowe, szczególnie w diecie roślinnej, są bardzo wartościowe, gdyż pomagają pokryć dzienne zapotrzebowanie organizmu na białko. Wbrew krążącym poglądom o niekorzystnym wpływie soi na gospodarkę hormonalną mężczyzn, spożywanie jej w racjonalnych ilościach, zgodnie z obecnym stanem wiedzy, jest bezpieczne.

Wśród napojów roślinnych możemy znaleźć także te pochodzące z ryżu, owsa, kokosa, migdałów, czy konopi siewnych. Niestety zawartość białka mają niewielką, ponadto jest ono niepełnowartościowe. Rodzaj kwasów tłuszczowych w napojach roślinnych różni się do tych w mleku. Są to głównie jedno- i wielonienasycone kwasy tłuszczowe, co wywołuje korzystny efekt zdrowotny. Wyjątkiem jest napój kokosowy, który zawiera kwasy tłuszczowe nasycone, dlatego nie jest polecany w profilaktyce chorób sercowo – naczyniowych i podczas redukcji masy ciała. 

Napoje z ryżu i orkiszu zawierają stosunkowo wysoką zawartość węglowodanów (ze względu na duże ilości skrobi w tych produktach), co z kolei nie jest zalecane diabetykom. Natomiast ryżowy zamiennik mleka może być bezpiecznie stosowany przez alergików, gdyż jest nisko uczulający.

Napój owsiany zawiera dużo ß-glukanów, czyli frakcji błonnika pokarmowego, które wpływają pozytywnie na gospodarkę węglowodanową i lipidową organizmu, a także wspomagają układ odpornościowy.

Bezglutenowe substytuty mleka to napoje sojowe, ryżowe, migdałowe, kokosowe, gryczane, konopne.

Jak produkowane są napoje roślinne?

Zamienniki mleka otrzymuje się na drodze ekstrakcji nasion roślin oleistych i orzechów w wodzie. Uprzednio są one odtłuszczone i rozdrobnione. W przypadku zbóż musi zajść hydroliza skrobi, co daje dodatkowo przyjemny, słodki smak. Następnie poddaje się je filtracji i homogenizacji, aby usunąć zanieczyszczenia i przedłużyć trwałość produktu.

Ile szklanek napoju roślinnego wypić, żeby zapewnić sobie dzienną podaż wapnia?

Napoje wzbogacane w wapń w ilości 120 mg  na 100 g produktu, czyli podobnie jak mleko 3,2% tłuszczu, stanowią dobre źródło wapnia w diecie. Aby dostarczyć dzienne zapotrzebowanie na wapń należałoby wypić 3-4 szklanki napoju roślinnego.

Jeśli jednak sami przygotowujemy zamiennik mleka, bądź kupujemy go bez dodatku wapnia, musimy dostarczać ten składnik mineralny z innych produktów. Innymi alternatywnymi źródłami wapnia są orzechy i nasiona, soja i fasola, suszone figi i morele, otręby pszenne oraz natka pietruszki i jarmuż.

Warto pamiętać również o podaży witaminy D3, która zdecydowanie poprawia przyswajalność wapnia w organizmie.